Bộ trưởng tài chính Vũ Văn Ninh, phát biểu tại phiên họp Quốc Hội

Đồng chí Vũ Văn Ninh, phát biểu tại phiên họp

Trong phiên họp buổi chiều 21/7, Bộ trưởng Bộ tài chính Vũ Văn Ninh đã trình bày Tờ trình đề nghị Quốc hội phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2009; Tờ trình về việc ban hành bổ sung một số giải pháp về thuế nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và cá nhân, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế năm 2011.

Cũng trong chiều nay, Ủy viên Ủy ban thường vụ Quốc hội khóa XII, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Quốc hội Phùng Quốc Hiển đã trình bày Báo cáo thẩm tra về việc ban hành bổ sung một số giải pháp về thuế nhằm tháo gỡ khó khăn cho DN và cá nhân góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế năm 2011.

>>> Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Quốc hội

Bội chi ngân sách bằng 6,9% GDP

Theo đó, tổng thu cân đối ngân sách nhà nước là 629.187 tỷ đồng, tổng chi 715.216 tỷ đồng, trong đó chi trả nợ, viện trợ chiếm hơn 13%. Bội chi ngân sách là 114.442 tỷ đồng, bằng 6,9% GDP. Tính đến 31/12/2009, dư nợ chính phủ là 705.000 tỷ đồng, bằng 42% GDP; dư nợ nước ngoài ở mức 36,5 tỷ USD, bằng 39% GDP. Các con số này được Chính phủ khẳng định vẫn trong giới hạn an toàn.

Trong báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng, báo cáo quyết toán của Chính phủ “hội đủ điều kiện cần thiết để trình QH xem xét, phê chuẩn”. Tuy nhiên, nhiều khoản chi tăng đột biến. Tổng chi ngân sách năm 2009 đạt 561.273 tỷ đồng, tăng 142% trong đó tăng chi đầu tư phát triển là 60,8%.

Ngoài ra, theo báo cáo của Bộ trưởng Bộ Tài chính Vũ Văn Ninh, chi cho quốc phòng, an ninh năm 2009 ở mức 10,4% (58.593 tỷ đồng) tổng chi ngân sách.

Trong năm, Nhà nước đã bổ sung kinh phí từ nguồn tăng thu và nguồn dự phòng ngân sách hơn 4.000 tỷ đồng so với kế hoạch, để đáp ứng những yêu cầu, nhiệm vụ quan trọng, cấp bách trong lĩnh vực an ninh, quốc phòng.

Một số giải pháp tháo gỡ khó khăn về thuế cho DN và cá nhân

Bộ trưởng Tài chính Vũ Văn Ninh nhấn mạnh: Năm 2011, kinh tế thế giới tiếp tục phục hồi, song còn chứa nhiều yếu tố bất ổn, khó lường, giá nguyên liệu cơ bản và lương thực, thực phẩm trên thị trường thế giới có xu hướng tăng cao, lạm phát tăng ở nhiều quốc gia, nguy cơ khủng hoảng nợ công ở Châu Âu, … Ở trong nước, nền kinh tế gặp nhiều khó khăn do tác động bất lợi của kinh tế thế giới (kim ngạch xuất nhập khẩu chiếm 1,6 lần GDP) và những hạn chế nội tại; lạm phát tăng cao, thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài giảm mạnh, nhập siêu lớn, lãi suất cho vay cao làm tăng chi phí đầu vào. Để triển khai thực hiện kế hoạch kinh tế – xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2011, Chính phủ đã trình Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 02-KL/TW ngày 16 tháng 3 năm 2011, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 59/2011/QH12 ngày 29 tháng 3 năm 2011 và triển khai thực hiện nhiều giải pháp.

Sau 6 tháng quyết liệt tập trung triển khai thực hiện kết luận của Bộ Chính trị, Nghị quyết của Quốc hội và Nghị quyết của Chính phủ về kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội, nền kinh tế đã đạt được những kết quả bước đầu tích cực: Thị trường ngoại tệ, tỷ giá, vàng ổn định; tăng trưởng tín dụng được kiểm soát; thanh khoản của hệ thống ngân hàng đang dần được cải thiện; thu chi ngân sách đạt khá; tiết kiệm chi được thực hiện nghiêm túc; tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng đã chậm lại và có chiều hướng giảm dần; kim ngạch xuất khẩu tiếp tục tăng cao; việc cắt giảm và điều chuyển, giãn tiến độ đầu tư công đã được thực hiện theo đúng quy định; sản xuất công nghiệp tăng cao hơn chỉ tiêu kế hoạch; sản xuất nông nghiệp phát triển ổn định; tổng mức bán lẻ hàng hóa, doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng mạnh; an sinh xã hội được quan tâm; an ninh, quốc phòng và trật tự, an toàn xã hội được giữ vững. Những kết quả bước đầu tích cực trên khẳng định các giải pháp kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội đề ra trong Kết luận số 02-KL/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 59/2011/QH12 của Quốc hội và Nghị quyết số 11/NQ-CP của Chính phủ là đúng hướng và phù hợp với diễn biến tình hình thực tế của đất nước.

Chính phủ đã thực hiện gia hạn nộp thuế cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động hoạt động sản xuất, gia công, chế biến nông, lâm, thuỷ hải sản, dệt may, da giày, linh kiện điện tử, xây dựng các công trình hạ tầng kinh tế xã hội và một số ngành nghề sản xuất, kinh doanh quan trọng. Để tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, ổn định đời sống người lao động, Chính phủ trình Quốc hội giải pháp về miễn, giảm thuế như sau:

1. Thuế thu nhập doanh nghiệp: giảm 30% số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp năm 2011 đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa và doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động trong lĩnh vực sản xuất, gia công, chế biến nông, lâm, thuỷ hải sản, dệt may, da giày, linh kiện điện tử, xây dựng các công trình hạ tầng kinh tế xã hội và một số ngành nghề sản xuất, kinh doanh quan trọng.

2. Giảm 50% mức thuế khoán (bao gồm thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân và thuế thu nhập doanh nghiệp) từ Quý III năm 2011 đến hết năm 2011 đối với cá nhân, hộ kinh doanh nhà trọ, phòng trọ cho thuê đối với công nhân, người lao động, sinh viên, học sinh; hộ, cá nhân chăm sóc trông giữ trẻ; hộ, cá nhân, tổ chức cung ứng suất ăn ca cho công nhân với điều kiện hộ, cá nhân, tổ chức này giữ ổn định mức giá cho thuê, giá trông giữ trẻ và giá cung ứng suất ăn ca như cuối năm 2010.

3. Về thuế thu nhập cá nhân (TNCN):

a) Miễn thuế TNCN từ ngày 01/8/2011 đến hết ngày 31/12/2012 đối với:

- Cổ tức được chia cho cá nhân (trừ cổ tức của các ngân hàng cổ phần, các quỹ đầu tư tài chính, các tổ chức tín dụng) từ hoạt động đầu tư vào thị trường chứng khoán, góp vốn mua cổ phần của doanh nghiệp nhằm góp phần ổn định và khuyến khích đầu từ vốn trực tiếp vào sản xuất kinh doanh và đảm bảo bình đẳng với thu nhập từ lãi tiền gửi tiết kiệm tại các ngân hàng, tổ chức tín dụng hiện đang được miễn thuế: khi Chính phủ trình dự án Luật thuế TNCN ra Quốc hội dự kiến thu thuế cả cổ tức và tiền lãi tiết kiệm theo thông lệ quốc tế (hầu hết các nước đều thu thuế TNCN đối với lãi tiết kiệm); sau khi xem xét đã quyết định không thu đối với lãi tiền gửi tiết kiệm.

Không miễn thuế đối với cổ tức được chia từ các ngân hàng cổ phần, các quỹ đầu tư tài chính, các tổ chức tín dụng vì năm 2009-2010 các ngân hàng cổ phần đều trả cổ tức với mức cao trên 10% vốn cổ phần.

- Miễn thuế đối với thu nhập từ hoạt động chuyển nhượng chứng khoán của cá nhân (20% trên thu nhập hoặc 0,1% trên giá trị chuyển nhượng) để góp phần ổn định thị trường chứng khoán, huy động vốn cho đầu tư phát triển sản xuất

kinh doanh.

Hoạt động của thị trường chứng khoán từ năm 2009 đến nay chỉ số Vn-Index luôn giảm điểm (ngày 31/12/2009 là 495,36 điểm, đến 31/12/2010 còn 486,66 điểm; trong 6 tháng đầu năm 2011, chỉ số Vn-Index giảm khoảng 53 điểm – từ 485,72 điểm trong phiên giao dịch đầu năm xuống còn 432,54 điểm vào ngày 30/6/2011, tương đương giảm gần 11%), xét trên bình diện tổng thể, nhà đầu tư hầu như không có thu nhập, thậm chí lỗ. Hiện nay đa số nhà đầu tư nộp thuế 0,1% trên giá trị chuyển nhượng nên có trường hợp lỗ vẫn phải nộp thuế.

Để thị trường chứng khoán phục hồi, vấn đề quan trọng là các chỉ số kinh tế vĩ mô phải ổn định, bền vững, tạo tâm lý yên tâm cho các nhà đầu tư, vì vậy cần có thời gian nhất định; mặt khác, cuối năm 2012 Chính phủ dự kiến trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật thuế TNCN. Với các lý do đó, Chính phủ đề nghị miễn thuế đến hết năm 2012 cho các đối tượng nêu tại điểm a.

b) Miễn thuế TNCN từ ngày 01/8/2011 đến hết ngày 31/12/2011 đối với cá nhân có thu nhập tính thuế từ tiền lương, tiền công và từ kinh doanh đến mức phải chịu thuế thu nhập cá nhân ở bậc 1 của Biểu thuế luỹ tiến từng phần quy định tại Luật thuế TNCN (bậc 5% đối với cá nhân sau khi tính giảm trừ gia cảnh có thu nhập đến 5 triệu đồng/tháng).

Các cá nhân thuộc diện được miễn thuế bao gồm: cá nhân không có người phụ thuộc có thu nhập từ trên 4 triệu đồng đến 9 triệu đồng/tháng; cá nhân có 1 người phụ thuộc có thu nhập từ trên 5,6 triệu đồng đến 10,6 triệu đồng/tháng; cá nhân có 2 người phụ thuộc có thu nhập từ trên 7,2 triệu đồng đến 12,2 triệu đồng/tháng…

Thực hiện các giải pháp nêu trên sẽ góp phần hỗ trợ cho doanh nghiệp giảm bớt khó khăn, tạo điều kiện cho doanh nghiệp ổn định và phát triển sản xuất kinh doanh (giảm bớt được vay vốn với lãi suất cao), người lao động bớt khó khăn, ổn định đời sống, từ đó có động lực để yên tâm lao động sản xuất kinh doanh. Đối với ngân sách nhà nước, tác động đến thu ngân sách như sau:

1. Về gia hạn thời hạn nộp thuế TNDN 01 năm đối với số thuế TNDN phải nộp năm 2011 của doanh nghiệp nhỏ và vừa và doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động sau khi được giảm 30% là khoảng 6.900 tỷ đồng (số này sẽ thu vào năm 2012).

2. Giảm 50% mức thuế khoán đối với hộ, cá nhân kinh doanh nhà trọ cho công nhân, người lao động, học sinh, sinh viên thuê; hộ, cá nhân chăm sóc trông giữ trẻ; hộ, cá nhân, doanh nghiệp cung cấp suất ăn ca cho công nhân, dự kiến giảm khoảng 800 – 900 tỷ đồng.

3. Giảm 50% thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp cung ứng suất ăn ca cho công nhân: do thuế giá trị giá tăng có tính chất khấu trừ liên hoàn, số thuế đầu ra của doanh nghiệp cung ứng suất ăn ca là số thuế đầu vào mà các doanh nghiệp mua suất ăn được khấu trừ cho nên nói chung sẽ không ảnh hưởng lớn đến số thu ngân sách.

4. Giảm 30% số thuế TNDN phải nộp năm 2011 đối với những doanh nghiệp thuộc đối tượng được giãn nộp thuế:

(i) Tổng số doanh nghiệp thuộc diện được giảm 30% số thuế phải nộp năm 2011 khoảng 303.200 doanh nghiệp, trong đó doanh nghiệp nhỏ và vừa khoảng 236.500 doanh nghiệp và doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động khoảng 66.700 doanh nghiệp.

(ii) Giảm thu ngân sách khoảng 3.700 tỷ đồng.

5. Miễn 5% thuế TNCN đối với thu nhập từ cổ tức của nhà đầu tư chứng khoán: dự kiến giảm khoảng 800-900 tỷ đồng.

6. Miễn thuế TNCN đối với hoạt động chuyển nhượng chứng khoán của nhà đầu tư cá nhân: dự kiến giảm khoảng 360 tỷ đồng.

7. Miễn thuế TNCN đối với cá nhân có thu nhập tính thuế từ tiền lương, tiền công và từ kinh doanh đến mức phải chịu thuế TNCN ở bậc 1 của Biểu thuế luỹ tiến từng phần quy định tại Luật thuế TNCN: dự kiến giảm khoảng 630 tỷ đồng.

Ngoài ra, trong báo cáo Thẩm tra của UB Tài chính-Ngân sách, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Quốc hội Phùng Quốc Hiển cũng báo cáo QH về đề nghị bổ sung một số giải pháp về thuế nhằm tháo gỡ khó khăn cho DN và cá nhân cụ thể như: giảm 30% thuế TNDN, giảm 50% mức thuế khoán thuế GTGT, thuế TNDN, thuế TNCN, miễn thuế đối với cổ tức, miễn thuế đối với thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán và miễn thuế TNCN đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công và từ kinh doanh…

Ủy ban Tài chính và Kiểm toán nhà nước thống nhất với báo cáo quyết toán ngân sách 2009 của Chính phủ, trình Quốc hội phê chuẩn quyết toán thu, chi với số thu 629.187 tỷ đồng, tổng chi 715.216 tỷ đồng, bội chi 114.442 tỷ đồng.

Thu Anh

(Theo website Vũ Văn Ninh)