KTNT- Dù Chính phủ không gửi báo cáo về hoạt động của các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước tới Quốc hội nhưng trong phiên thảo luận chiều 9/11, hai vị Bộ trưởng Tài chính và Kế hoạch – Đầu tư đã lên tiếng xung quanh các vấn đề về tập đoàn. Bộ trưởng Giao thông Vận tải Hồ Nghĩa Dũng đăng ký trả lời nhưng sẽ được dành thời gian tại phiên chất vấn sắp tới.
Bộ trưởng Tài chính Vũ Văn Ninh: "Sẽ xử lý DN làm ăn thua lỗ"
Những DNNN làm ăn lỗ như trong báo cáo đã nêu chủ yếu là lỗ tồn tại từ trước.
Ví dụ, Tổng Công ty xây dựng đường thủy có tới 7/8 đơn vị thành viên hạch toán độc lập chưa cổ phần hoá bị lỗ, làm mất toàn bộ vốn chủ sở hữu. Đây là lỗ đã có từ trước năm 2002 trở về trước. Từ việc mua 3 con tàu rồi hoạt động không hiệu quả, không trả được nợ nên lỗ…
Ngày 8/9/2004, Bộ Tài chính đã báo cáo Thủ tướng về vấn đề này. Ngày 18/9/2004, Bộ đã có báo cáo Chính phủ. Tiếp theo đó, đến ngày 18/7/2007, Bộ cũng đã cảnh báo về con số lỗ và đề xuất phương án xử lý.
Nhưng nội bộ của Tổng Công ty này vô cùng phức tạp, kiện cáo rất nhiều, phải giao thanh tra nên xử lý hơi chậm.
Hiện nay, Thủ tướng đã có văn bản giao Bộ GTVT và Bộ Tài chính lập phương án để xử lý triệt để.
Sắp xếp đổi mới DNNN là cả một quá trình lâu dài, vừa tìm tòi mày mò, vừa triển khai làm thí điểm rồi đến lúc tổng kết để đưa ra chủ trương. Đó cũng là quá trình thống nhất về nhận thức.
Sáng nay như đại biểu Trần Du Lịch có nêu là trước kia chúng ta có 12.000 DN. Theo đánh giá từ trước năm 90 thì có trên 70% thua lỗ.
Nhưng đến giai đoạn 2001-2005, có tới 75% DN lãi. Và bây giờ, đại bộ phận DN làm ăn có lãi.
Cổ phần hóa DN là biện pháp quan trọng.
Về văn bản pháp lý, gần đây nhất, ta có Nghị định 109. Trong đó có nội dung quan trọng là xác định giá trị doanh nghiệp, bây giờ giá cả hình thành qua thị trường chứng khoán, trong đó đã tính giá của thương hiệu và đất đai.
Về vai trò, DNNN phải thực hiện nhiệm vụ kinh tế – chính trị Nhà nước giao. Qua hai năm, năm 2008 chống lạm phát, năm 2009 chống suy giảm kinh tế, chúng ta đã thấy rõ vai trò của DNNN.
EVN không được tăng giá điện và đến nay vẫn chưa bán đúng giá thị trường, còn bán bù lỗ, dưới giá.
EVN còn phải đầu tư cho nhiệm vụ Chính phủ giao, cho vùng sâu, vùng xa. Riêng việc đầu tư cho biển đảo, bình quân mỗi năm đã lỗ khoảng 100 tỷ đồng.
Than bán cho các hộ tiêu thụ lớn cũng bán dưới giá thành. Tổng Công ty Lương thực thì mua gạo giữ giá cho nông dân.
Tập đoàn xăng dầu cũng phải bán lỗ. DNNN đóng trên địa bàn Tây Nguyên thì phải nhận lao động ở địa phương, phải đào tạo những người chưa có tay nghề.
Nếu không phải DNNN, chắc không ai làm thế. Nếu không phải Tập đoàn Dầu khí, chắc không ai đầu tư cho nhà máy lọc dầu Dung Quất, đầu tư ra Biển Đông, hải đảo.
Trong thời kỳ khủng hoảng, không hề có tập đoàn nào sa thải công nhân.
Nếu ta tách được ra nhiệm vụ sản xuất bình thường và nhiệm vụ chính trị – xã hội để đánh giá ở khía cạnh chính trị – xã hội thì hay hơn, khách quan hơn.
Chúng tôi đã chỉ đạo tập đoàn tách các nhiệm vụ này ra nhưng bản thân các tập đoàn cũng không tách được.
Vấn đề thứ ba là khi ban hành cơ chế chính sách cũng có nhiều khó khăn về quan điểm.
Chẳng hạn, các DN từ chỗ khép kín đến lúc công khai trên thị trường chứng khoán là một bước tiến lớn…
Nhiều cơ chế chính sách hiện nay chưa đồng bộ, đó là điểm khó mà chúng tôi cần gỡ.
Tổng Công ty kinh doanh SCIC cũng cần có cơ chế đặc thù. Chúng ta chưa có cơ chế bán chỉ định. Như với DN lỗ, bán 3 lần mà chưa có ai mua. Như vậy có muốn bán nhanh cũng không được. Nếu bán dưới vốn sau này sẽ bị quy tội là làm thất thoát vốn nhà nước.
Sắp tới sẽ xây dựng Nghị định về đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước, tiến đến sau này trình Quốc hội ban hành Luật đầu tư kinh doanh vốn nhà nước.
Nhiều cơ chế chính sách khác sẽ được hoàn thiện như Nghị định về quản lý tiền lương của DNNN, hoàn thiện mô hình của Tổng công ty kinh doanh vốn nhà nước làm sao để đây là tổ chức tài chính đặc thù, đại diện chức năng chủ sở hữu vốn của Nhà nước. Rồi phân công, phân cấp rõ ràng.
Hiện nay, Thủ tướng đang thay mặt Nhà nước bổ nhiệm nhân sự. Những DN đã chuyển giao cho SCIC thì SCIC đại diện sở hữu. Bộ Tài chính được phân công quản lý nhà nước về mặt tài chính.
(Theo website Vũ Văn Ninh)
